همان روزها بود که موجی از اعتراضات سیاسی به این حرکت اجتماعی مطرح شد و برچسب‌های «پوپولیسم» و «شوآف» به اقدامی فرهنگسازانه اصابت کرد. شهردار اما دست‌بردار نبود. آنقدر رکاب زد و سوار حمل‌ونقل عمومی شد تا حالا که یک‌سال از این رخداد می‌گذرد، دیگر خبری از برچسب‌زنندگان نباشد. همین رکاب‌زدن‌های پیاپی در سه‌شنبه‌های بدون خودرو بود که پای بیدود را به خیابان‌های تهران باز کرد.
غول آلودگی هوا و ترافیک هر روز بخشی از عمر ما را با تهدید روبه‌رو می‌کند. تهران با وجود این دیگر شهری برای لذت‌بردن نیست. انبوهی از خودروهای بی‌کیفیت باعث شده بحرانی بزرگ برای زندگی شهروندان پدید آید. این ۲مشکل طی سال‌های اخیر در رأس همه نظرسنجی‌های شهری پایتخت به‌عنوان معضل اصلی بوده‌اند.
آنچه بیش از همه در برنامه‌های فرهنگسازانه اهمیت دارد، سهم دادن به مردم است. سه‌شنبه‌های بدون خودرو در این مسیر توانسته هر هفته انبوهی از دلسوزان محیط زیستی را همراه کند تا در مسیر میدان توحید تا پارک شهر، همراه شهردار دوچرخه‌سواری کنند. اگرچه این تعداد در مقایسه با میلیون‌ها خودروسوار قابل مقایسه نیست اما نهضت دوچرخه‌سواری در پایتخت کلید زده شده و دوچرخه توانسته به‌عنوان برند شهردار فعلی تهران مطرح شود.
- همراهی شهروندان
آذر۹۴ که نخستین‌بار این پویش در اراک کلید خورد، بسیاری امیدها برای کاهش آلودگی هوای کلانشهرها زنده شد اما عدم‌همراهی مردم موجب شد آنگونه که باید مجال معرفی نیابد. این طرح حتی همزمان در شهرهای یزد، اصفهان و قزوین نیز طرح کلید خورد اما عدم‌اتصال به افکار عمومی باعث شد طرح به سرعت زمین بخورد. در عین حال از آذر۹۷ در تهران جانی تازه گرفت و تبلیغات آن کاملا مردمی ادامه یافت. شهردار تهران نیز یک حامی عادی برای این طرح بود اما به مرور طرح گسترش یافت و بازوی دوچرخه‌های اشتراکی که از طرف یک شرکت خصوصی حمایت می‌شد نیز کمک کار شد تا سایر بخش‌ها هم به‌خود بیایند و برای حمایت از دوچرخه‌سواران تهران برنامه‌ریزی کنند. دوچرخه البته هدف نیست. سه‌شنبه‌های بدون خودرو، استفاده از خودرو به‌عنوان یک وسیله نقلیه را هدف می‌گیرد و با تک‌سرنشینی مخالفت صریح می‌کند تا مردم بیشتر به سمت استفاده از وسایل نقلیه عمومی، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و حتی استفاده از خودروهای اشتراکی بروند. از طرفی پس از گرانی بنزین شهروندان زمینه مناسبی برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی دارند و متروسواری و اتوبوس‌سواری برای آنها در دسترس‌تر از گذشته شده است. همراهی مردمی در چنین شرایطی تضمین‌کننده آسمان آبی و شهری خلوت و لذتبخش خواهد بود. از طرفی کم‌تحرکی بحرانی جدی در شهرهای بزرگ کشور است و زمینه‌ساز انبوهی از بیماری‌هاست که می‌تواند سلامت شهروندان را تهدید کند. در این مسیر نیز کنار گذاشتن خودروی شخصی و پیوستن به دوچرخه‌سواران و حتی پیاده‌ها، خود نوعی ورزش و مفید محسوب می‌شود.
تهران این روزها به‌واسطه یک‌سالگی سه‌شنبه‌های بدون خودرو، پیشروی این طرح محسوب می‌شود و تا پیش از آبان‌ماه، هر سه‌شنبه، دوچرخه‌های بیدود برای یک سفر شهری رایگان بود. طی این یک‌سال، نه‌تنها شهروندان شهرهای بزرگ کشور که ایرانیان مقیم در کشورهایی مانند آلمان، آمریکا، اتریش، نروژ و استرالیا هم به سه‌شنبه‌های بدون خودرو پیوسته‌اند. این ایده توانسته پیام مهم خود را به گوش همگان برساند که «اگر یک روز در هفته از خودروی شخصی استفاده نکنیم، به شهرمان کمک کرده‌ایم.»
شهروندان تهرانی در انتظار بازگشت دوچرخه‌های بیدود هستند. یعقوب آزاده‌دل، مدیر سیستم حمل‌ونقل پاک شهرداری تهران در این‌باره می‌گوید: بیدود به‌عنوان یک شرکت خصوصی، زمانی که اعتراضات به‌دلیل حواشی گرانی بنزین ایجاد شد، نگران بود دوچرخه‌ها دچار آسیب شوند، لذا همه دوچرخه‌ها را از سطح شهر جمع‌آوری کرد. پس از آن قطعی اینترنت شکل گرفت و امکان استفاده از دوچرخه‌ها عملا شدنی نبود. اما هم‌اکنون شرکت بیدود مشکلات اقتصادی را دلیل حذف دوچرخه‌ها و جمع‌آوری آن از سطح شهر اعلام کرده و این شرکت معتقد است هزینه و درآمد آن با هم همخوانی ندارد. مشکلات دیگری نیز به این موضوع دامن زده و به‌طور کلی بیدود اعلام کرده زمانی را برای بررسی بازگشت مجدد دوچرخه‌ها نیاز دارد. مذاکراتی نیز برای تغییر مدل اقتصادی این دوچرخه‌ها انجام گرفته تا هرچه سریع‌تر دوچرخه‌های نارنجی به خیابان‌های تهران برگردند و جانی تازه به سه‌شنبه‌های بدون خودرو بدمند.
- سرنوشت بیدود
چند هفته‌ای است که دوچرخه‌های نارنجی‌رنگ دیگر در تهران دیده نمی‌شوند. بیدود که برای توسعه دوچرخه‌سواری در مناطق مختلف تهران کارش را چندماهی است آغاز کرده، بعد از اعتراضات بنزینی و قطع اینترنت از سطح شهر جمع‌آوری شد. روز گذشته شهردار تهران پیرامون علت جمع‌آوری دوچرخه‌های بیدود از سطح شهر تهران توضیحاتی داد. پیروز حناچی، شهردار تهران در پاسخ به چرایی قطع همکاری شهرداری با شرکت بیدود گفت: ما با شرکت بیدود قطع همکاری نکرده‌ایم. حناچی افزود: بیدود گزارش‌هایی دارد که نشان می‌دهد به نسبت سرمایه‌گذاری که انجام داده چرخ اقتصادی آن نمی‌چرخد. شهردار تهران در پایان گفت: طبیعی است چون این شرکت نوپاست، باید استفاده‌کنندگانش افزایش یابد، به همین دلیل برای ادامه کار آنها در حال مذاکره هستیم.
نظر شما